Việt vị là gì trong bóng đá? Đây là một lỗi thường gặp trong các trận đấu nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về quy định này. Vậy cách nhận diện lỗi việt vị ra sao? Cùng Bóng Đá Thể Thao tìm hiểu chi tiết về luật việt vị và những tình huống liên quan trong bài viết này nhé!
Việt vị là gì trong bóng đá?
Việt vị là một lỗi mà cầu thủ phạm phải khi nhận bóng trong tình huống tấn công nhưng đứng ở vị trí không hợp lệ. Cụ thể, lỗi việt vị xảy ra khi cầu thủ tấn công nhận bóng và đứng gần khung thành đối phương nhưng phía trước không có ít nhất hai cầu thủ của đội phòng ngự, bao gồm cả thủ môn.
Điều này có nghĩa là nếu cầu thủ chỉ còn đối diện với thủ môn và không có ai khác chắn trước thì đã vi phạm luật việt vị. Việt vị thực chất là tình huống khi cầu thủ “vượt qua ranh giới” để có vị trí thuận lợi hơn trong tấn công nhưng không theo đúng quy định của luật.
Quy định về luật việt vị trong bóng đá
Luật việt vị là luật XI của Luật Bóng đá (Laws of the Game) do FIFA soạn thảo, nhằm ngăn cầu thủ tấn công giành lợi thế không công bằng bằng cách đứng ở vị trí quá gần khung thành đối phương. Đây là một trong những luật khó giải thích và áp dụng chính xác nhất trong môn thể thao này.
Các tình huống việt vị
Việt vị là một lỗi phức tạp và dễ dẫn đến sai sót trong quá trình trọng tài xác định. Vị trí việt vị được coi là vi phạm khi cầu thủ tấn công đứng ở phần sân đối phương, nhưng không có đủ hai cầu thủ của đội bạn giữa cầu thủ này và đường biên ngang cuối sân đối phương. Để bị phạt việt vị, cầu thủ đó phải tham gia trực tiếp vào pha bóng và đang trong thế tấn công hướng về khung thành đối phương.
Lưu ý rằng, thủ môn luôn được tính là cầu thủ đứng ở vị trí thấp nhất trong đội phòng ngự. Cầu thủ sẽ bị xác định là việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào của cơ thể tiếp xúc với bóng và ở gần đường biên ngang hơn so với cầu thủ đối phương thứ hai (thủ môn được tính là cầu thủ thứ nhất).
Tuy nhiên, cầu thủ không bị tính là việt vị trong những trường hợp sau:
- Còn ở phần sân nhà.
- Đứng ngang hàng với cầu thủ đối phương cuối cùng thứ 2.
- Ở cùng vị trí với hai cầu thủ phòng ngự cuối cùng của đối phương.
Quy định vi phạm luật việt vị
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị sẽ bị coi là phạm lỗi và chỉ bị xử phạt nếu vào thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, cầu thủ đó tham gia tích cực vào pha bóng bằng cách:
- Tham gia vào tình huống bóng
- Cản trở cầu thủ đối phương
- Chiếm ưu thế từ vị trí việt vị.
Dựa trên tình huống cụ thể, sự quan sát của trọng tài và sự hỗ trợ của trọng tài biên, trọng tài chính sẽ đưa ra quyết định về việc cầu thủ có việt vị hay không. Tuy nhiên, trong những tình huống bóng nhanh, việc xác định chính xác lỗi việt vị không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Vì vậy, trong các trận đấu bóng đá hiện đại, công nghệ VAR (Video Assistant Referee) đã được áp dụng để hỗ trợ trọng tài bắt lỗi việt vị chính xác hơn. Nhờ vào nhiều góc quay video với tốc độ cao, VAR giúp đảm bảo độ chính xác tuyệt đối trong việc xác định việt vị, đặc biệt trong các trận đấu quốc tế.
Các tình huống không tính việt vị trong bóng đá
Cầu thủ ở vị trí việt vị sẽ không bị xử phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ:
- Quả phát bóng
- Quả ném biên
- Quả phạt góc
Trong các tình huống này, dù cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng do bản chất của các tình huống phát bóng này, lỗi việt vị sẽ không được áp dụng.
Cách xử phạt vi phạm việt vị
Khi cầu thủ vi phạm lỗi việt vị, trọng tài sẽ cho đội đối phương hưởng một quả phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi. Quả đá phạt tại vị trí việt vị sẽ tuân theo luật đá phạt gián tiếp sau:
- Các cầu thủ đội đối phương cần đứng cách bóng ít nhất 9,15m cho đến khi bóng được đá đi, trừ khi họ đứng trên đường cầu môn đội mình, giữa hai cột dọc.
- Bóng chỉ được xem là đang trong cuộc khi đã được thực hiện cú đá và bắt đầu di chuyển.
- Nếu quả phạt gián tiếp diễn ra trong khu vực cầu môn, quả phạt sẽ được thực hiện dọc theo đường giới hạn khu cầu môn, tại điểm gần vị trí phạm lỗi nhất.
- Bàn thắng từ quả phạt gián tiếp chỉ được công nhận nếu bóng đã chạm một cầu thủ khác trước khi vào cầu môn.
- Nếu bóng từ quả phạt gián tiếp trực tiếp đi vào cầu môn đối phương, đội đối phương sẽ được hưởng quả phát bóng.
- Nếu bóng từ quả phạt gián tiếp trực tiếp vào cầu môn đội đá phạt, đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt góc.
Luật việt vị mới nhất của FIFA
Mới đây, Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) đã công bố một sự thay đổi quan trọng trong luật việt vị và bắt đầu thử nghiệm ở một số quốc gia cùng các giải đấu trẻ. Theo luật mới, cầu thủ tấn công sẽ chỉ bị coi là việt vị nếu toàn bộ cơ thể của họ vượt qua vị trí cầu thủ áp chót của đội phòng ngự. Trước đây, chỉ cần một bộ phận nào đó của cầu thủ tấn công đứng phía dưới cầu thủ áp chót của đối phương là đã bị xử việt vị.
Đề xuất thay đổi này được đưa ra bởi cựu HLV Arsenal – Arsène Wenger, hiện là Giám đốc Phát triển Bóng đá Toàn cầu của FIFA. Mục tiêu của việc điều chỉnh này là giúp các cầu thủ tấn công có thêm cơ hội và tạo ra nhiều bàn thắng hấp dẫn hơn trong các trận đấu. Khi mà công nghệ VAR đôi khi đã khiến những pha bóng đẹp bị từ chối vì vi phạm việt vị.
FIFA dự kiến sẽ thử nghiệm luật việt vị mới tại Ý, Thụy Điển và Hà Lan, dưới sự hỗ trợ của Wenger. Đặc biệt, tại Thụy Điển, các giải bóng đá trẻ U21 nam và U19 nữ cũng sẽ áp dụng luật này từ mùa giải 2023-2024.
Trên đây, Bóng Đá Thể Thao đã giải thích chi tiết về việt vị là gì và cung cấp thông tin về luật việt vị trong bóng đá. Hy vọng, những chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình huống vi phạm này trong bóng đá.
