Bạn có biết, ẩn sau sắc đỏ rực lửa của “The Kop” – câu lạc bộ Liverpool – là cả một bề dày lịch sử với những thăng trầm, biến động đầy hấp dẫn? Bóng Đá Thể Thao mời bạn cùng bước vào hành trình khám phá lịch sử và sự phát triển của câu lạc bộ lừng danh này, để hiểu thêm về những con người, những sự kiện đã góp phần tạo nên một Liverpool vĩ đại như ngày hôm nay.
Tổng quan về câu lạc bộ Liverpool
Liverpool Football Club (biệt danh là “The Kop” và “The Reds”), một trong những câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp lừng danh nhất nước Anh, có trụ sở tại thành phố cảng Liverpool. Được thành lập từ năm 1892 bởi John Houlding, Liverpool đã nhanh chóng khẳng định vị thế của mình trên bản đồ bóng đá quốc gia và quốc tế. Sân nhà Anfield, chứng kiến biết bao thăng trầm và vinh quang của “The Reds – Lữ đoàn đỏ”, luôn là điểm tựa vững chắc cho đội bóng trong suốt hành trình lịch sử.
Liverpool đã gặt hái được vô số danh hiệu cao quý, ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử bóng đá. Ở đấu trường quốc nội, bộ sưu tập danh hiệu đồ sộ của họ bao gồm 8 Cúp FA, 10 Cúp Liên đoàn Anh, 19 chức vô địch quốc gia,và 16 FA Community Shield.
Trên bình diện châu Âu, Liverpool là niềm tự hào của bóng đá Anh với 6 lần lên ngôi tại Champions League, 3 Cúp UEFA, 4 Siêu cúp UEFA và 1 FIFA Club World Cup. Đặc biệt, giai đoạn hoàng kim dưới thời các huấn luyện viên Bill Shankly và Bob Paisley trong thập niên 70 và 80 đã mang về cho Liverpool 11 chức vô địch quốc gia cùng 7 danh hiệu châu Âu.
Không chỉ nổi tiếng với thành tích thi đấu, Liverpool còn được biết đến với lượng cổ động viên hùng hậu và vô cùng trung thành. Màu đỏ rực lửa của “The Kop” cùng bài hát truyền thống “You’ll Never Walk Alone” đã trở thành biểu tượng của sự cuồng nhiệt và sức mạnh. Bên cạnh những trang sử hào hùng, Liverpool cũng trải qua những thời khắc đen tối với hai thảm họa Heysel năm 1985 và Hillsborough năm 1989, để lại những mất mát to lớn và bài học đau xót cho lịch sử bóng đá.
Lịch sử phát triển CLB Liverpool
Lịch sử phát triển của câu lạc bộ Liverpool là một hành trình dài đầy biến động, với những thăng trầm, vinh quang và cả những bi kịch. Từ những ngày đầu thành lập cho đến vị thế trở thành ông lớn trong làng túc cầu, “Lữ đoàn đỏ” đã viết nên câu chuyện của riêng mình, một bản hùng ca về ý chí, đam mê và khát vọng chinh phục.
Giai đoạn đầu tiên (1892-1959)
Khởi nguồn từ mâu thuẫn với Everton, John Houlding đã quyết định thành lập Liverpool FC vào năm 1892. Đội bóng nhanh chóng khẳng định vị thế tại giải quốc nội với hai chức vô địch hạng Nhất vào các năm 1901 và 1906. Tuy nhiên, sau đó Liverpool trải qua một giai đoạn dài khô hạn danh hiệu, thậm chí xuống hạng Nhì vào năm 1953.
Thời kỳ hoàng kim Shankly – Paisley (1959-1985)
Sự xuất hiện của Bill Shankly vào năm 1959 đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt của Liverpool. Ông xây dựng lại đội bóng từ đống tro tàn, mang về những danh hiệu đầu tiên sau nhiều năm chờ đợi, bao gồm chức vô địch quốc gia năm 1964 và Cúp FA năm 1966. Bob Paisley tiếp nối thành công của Shankly, dẫn dắt Liverpool thống trị bóng đá Anh và châu Âu trong thập niên 70 và 80 với vô số danh hiệu, trong đó có 3 Cúp C1.
Những năm tháng khó khăn (1985-2004)
Hai thảm họa Heysel (1985) và Hillsborough (1989) đã để lại những vết thương lòng khó phai mờ trong lịch sử Liverpool. Đội bóng cũng trải qua giai đoạn thi đấu bất ổn với nhiều đời huấn luyện viên, dù vẫn giành được một số danh hiệu như Cúp FA năm 1992 và cú ăn ba năm 2001 dưới thời Gérard Houllier.
Thời kỳ Benítez và những cơn “sốt” châu Âu (2004-2010)
Rafael Benítez đến và mang đến Anfield lối chơi tấn công đẹp mắt. “Đêm Istanbul huyền thoại” năm 2005, khi Liverpool lội ngược dòng ngoạn mục để vô địch Champions League, là một trong những khoảnh khắc vinh quang nhất lịch sử câu lạc bộ. Dù không giành được nhiều danh hiệu, Liverpool dưới thời Benítez vẫn được nhớ đến với những màn trình diễn ấn tượng tại đấu trường châu Âu.
“Kỷ nguyên” Jürgen Klopp (2015-2024)
Jürgen Klopp đã thổi vào Liverpool luồng sinh khí mới với lối chơi pressing hiện đại và tinh thần chiến đấu máu lửa. Ông giúp Liverpool chấm dứt cơn khát danh hiệu Premier League sau 30 năm chờ đợi, vô địch Champions League 2019 và giành thêm nhiều danh hiệu cao quý khác.
Thời kỳ mới cùng Arne Slot (2024-nay)
Sau khi chia tay Klopp, Liverpool bước sang một chương mới cùng vị huấn luyện viên người Hà Lan Arne Slot. Người hâm mộ đang kỳ vọng ông sẽ tiếp tục dẫn dắt “Lữ đoàn đỏ” đến những thành công mới.
Áo đấu và huy hiệu của Liverpool
Không chỉ nổi tiếng với lối chơi và thành tích, Liverpool còn được biết đến với màu áo đỏ rực lửa cùng huy hiệu mang biểu tượng chim Liver bird đầy kiêu hãnh. Cùng tìm hiểu về lịch sử và ý nghĩa của những biểu tượng này nhé!
Trang phục thi đấu
Trang phục thi đấu của Liverpool ban đầu mang màu áo xanh và trắng của Everton. Từ năm 1896, màu đỏ và trắng trở thành biểu tượng, với áo đỏ và quần trắng. Màu tất thay đổi nhiều lần, từ đỏ sang đen, trắng rồi lại về đỏ. Chim Liver bird, biểu tượng của thành phố, được thêm vào áo đấu từ năm 1955. Năm 1964 đánh dấu sự ra đời của trang phục toàn đỏ dưới thời Bill Shankly, thể hiện sức mạnh và quyết tâm.
Trang phục sân khách thường là áo trắng hoặc vàng với quần đen, nhưng cũng có những màu sắc khác biệt như xám, xanh lá cây, vàng và xanh biển. Từ mùa giải 2008-2009, màu vàng và trắng được sử dụng luân phiên. Liverpool cũng có trang phục phụ dành riêng cho các giải đấu châu Âu. Nhiều hãng thể thao nổi tiếng đã tài trợ trang phục cho Liverpool, như Umbro, Adidas, Reebok, Warrior Sports và New Balance.
Huy hiệu câu lạc bộ
Huy hiệu của Liverpool gồm chim Liver bird trong một tấm khiên. Năm 1992, kỷ niệm 100 năm thành lập, huy hiệu được thiết kế lại với hình ảnh cánh cổng Shankly và dòng chữ “You’ll Never Walk Alone”. Năm 1993, hai ngọn lửa tưởng niệm thảm họa Hillsborough được thêm vào. Năm 2012, huy hiệu được đơn giản hóa, chỉ còn hình chim Liver bird, hai ngọn lửa được chuyển ra sau cổ áo, cùng con số 96 tưởng nhớ các nạn nhân của thảm họa Hillsborough.
Nhà tài trợ
Năm 1979, Liverpool đã tạo nên bước đột phá trong lịch sử bóng đá Anh khi trở thành đội bóng chuyên nghiệp đầu tiên in logo nhà tài trợ lên áo đấu. Đối tác thương mại đầu tiên của họ là hãng điện tử Hitachi. Kể từ đó, Liverpool liên tục hợp tác với nhiều thương hiệu lớn như Crown Paints, Candy, Carlsberg và hiện nay là ngân hàng Standard Chartered. Đặc biệt, hợp đồng tài trợ với Carlsberg kéo dài từ năm 1992 đến 2010, ghi dấu ấn là bản hợp đồng tài trợ lâu nhất trong lịch sử bóng đá Anh.
Nhà tài trợ chính
|
Nhà tài trợ trang phục (ngực áo)
Nhà tài trợ trang phục (tay áo)
|
---|
Những khoản tiền được tài trợ trang phục
Nhà tài trợ trang phục | Ký kết hợp đồng | Thời gian hợp đồng | Giá trị | Ghi chú |
---|---|---|---|---|
Warrior Sports | 18/01/2012 | 2012–2015 (3 năm) | 25 triệu bảng/năm | Hạn hợp đồng ban đầu: 2012-2018 (6 năm), nhưng đã được New Balance tiếp quản vào cuối mùa giải 2014-2015. |
New Balance | 05/02/2015 | 2015–2020 (5 năm) | 45 triệu bảng/năm | |
Nike | 01/06/2020 | Chưa rõ | 30 triệu bảng+20% doanh thu/năm |
Sân nhà của câu lạc bộ Liverpool
Sân Anfield, chứng nhân lịch sử của Liverpool, đã gắn bó với câu lạc bộ từ những ngày đầu thành lập năm 1892. Ban đầu, Anfield thuộc sở hữu của Everton, nhưng sau đó được John Houlding mua lại và trở thành sân nhà của Liverpool. Sân vận động này đã chứng kiến biết bao thăng trầm, vinh quang và cả những bi kịch của “Lữ đoàn đỏ”.
Anfield trải qua nhiều lần cải tạo và nâng cấp. Năm 1906, khán đài The Kop nổi tiếng được xây dựng, lấy cảm hứng từ ngọn đồi Spion Kop ở Nam Phi, nơi diễn ra trận chiến lịch sử. The Kop từng có sức chứa lên đến 28.000 chỗ ngồi, là một trong những khán đài lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, sau thảm họa Hillsborough, sức chứa của The Kop bị giảm xuống để đảm bảo an toàn.
Trong những năm 1990, do những quy định về an toàn, sức chứa của Anfield giảm xuống còn hơn 45.000 chỗ ngồi. Các khán đài Anfield Road, Main Stand và Centenary Stand lần lượt được xây dựng và cải tạo để đáp ứng nhu cầu của người hâm mộ. Tuy nhiên, với sức chứa hạn chế, Liverpool từng có kế hoạch xây dựng sân vận động mới ở Stanley Park. Dự án này sau đó bị hủy bỏ và thay vào đó, Anfield được nâng cấp với chi phí lớn, nâng sức chứa lên khoảng 60.000 chỗ ngồi.
Bên cạnh Anfield, Liverpool còn có sân tập Melwood ở West Derby, nơi các cầu thủ rèn luyện và chuẩn bị cho những trận đấu.
Đội ngũ lãnh đạo và ban huấn luyện của Liverpool
Liverpool được điều hành bởi một đội ngũ lãnh đạo và ban huấn luyện giàu kinh nghiệm, góp phần tạo nên thành công của câu lạc bộ.
Lãnh đạo:
- Fenway Sports Group là chủ sở hữu hiện tại của Liverpool, đứng đầu là John W. Henry.
- Tom Werner giữ chức chủ tịch câu lạc bộ.
- Các giám đốc: John W. Henry, Tom Werner, David Ginsberg, Michael Gordon, Michael Egan.
- Kenny Dalglish là giám đốc danh dự.
Ban huấn luyện:
- Huấn luyện viên trưởng: Arne Slot.
- Các trợ lý huấn luyện viên: Pepijn Lijnders, Peter Krawietz.
- Huấn luyện viên thủ môn: John Achterberg.
- Huấn luyện viên thể lực: Conall Murtagh, Tom King.
- Trưởng phòng thể hình & điều dưỡng: Andreas Kornmayer.
- Trưởng vật lý trị liệu: Lee Nobes.
- Trưởng phòng dịch vụ y tế: Andrew Massey.
- Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng: Mona Nemmer.
- Giám đốc học viện: Alex Inglethorpe.
Đội ngũ này phụ trách tất cả các khía cạnh của câu lạc bộ, từ chiến lược phát triển đến huấn luyện và chăm sóc sức khỏe cho cầu thủ.
Sau đây là bảng thống kê danh sách các HLV CLB Liverpool và những thành tích đạt được (trừ Giải hạng nhất):
Tên | Giai đoạn | Vô địch | Tổng cộng | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Quốc nội | Quốc tế | ||||||||||
EPL | FA | SS | LC | C1/CL | C2/EL | USC | FCW | ||||
John McKenna | 1892-1896 | ||||||||||
Tom Watson | 1896-1915 | 2 | 2 | ||||||||
David Ashworth | 1919-1923 | 1 | 1 | ||||||||
Matt McQueen | 1923-1928 | 1 | 1 | ||||||||
George Patterson | 1928-1936 | ||||||||||
George Key | 1936-1951 | 1 | 1 | ||||||||
Don Welsh | 1951-1956 | ||||||||||
Phil Taylor | 1956-1959 | ||||||||||
Bill Shankly | 1959-1974 | 3 | 2 | 4 | 1 | 10 | |||||
Bob Paisley | 1974-1983 | 6 | 5 | 3 | 3 | 1 | 1 | 19 | |||
Joe Fagan | 1983-1985 | 1 | 1 | 1 | 3 | ||||||
Kenny Dalglish | 1985-1991 | 3 | 2 | 4 | 9 | ||||||
R onnie Moran | 1991 | ||||||||||
Graeme Souness | 1991-1994 | 1 | 1 | ||||||||
Roy Evans | 1994-1998 | 1 | 1 | ||||||||
Gérard Houllier | 1998-2004 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 6 | ||||
Rafael Benítez | 2004-2010 | 1 | 1 | 1 | 1 | 4 | |||||
Roy Hodgson | 2010-2011 | ||||||||||
Kenny Dalglish | 2011-2012 | 1 | 1 | ||||||||
Brendan Rodgers | 2012-2015 | ||||||||||
Jürgen Klopp | 2015-2024 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 8 | ||
Arne Slot | 2024–nay | ||||||||||
Tổng thành tích | 1892-nay | 19 | 8 | 16 | 10 | 6 | 3 | 4 | 1 | 67 |
Người hâm mộ của câu lạc bộ Liverpool
Liverpool tự hào sở hữu một lượng người hâm mộ đông đảo và trung thành bậc nhất thế giới. Sự cuồng nhiệt của các Kopites luôn tiếp thêm sức mạnh cho “Lữ đoàn đỏ” trên mọi đấu trường. Họ có mặt ở khắp nơi trên thế giới, với hơn 200 hội cổ động viên chính thức tại hơn 30 quốc gia. Bài hát “You’ll Never Walk Alone” vang lên từ khán đài The Kop đã trở thành biểu tượng của tình yêu và sự trung thành mà người hâm mộ dành cho Liverpool.
Tuy nhiên, cổ động viên Liverpool cũng liên quan đến hai thảm họa đáng buồn trong lịch sử bóng đá. Thảm họa Heysel năm 1985 khiến 39 người thiệt mạng và thảm họa Hillsborough năm 1989 cướp đi sinh mạng của 96 cổ động viên. Những sự kiện này là nỗi đau không thể nào quên và bài học đắt giá về an ninh và trách nhiệm trong bóng đá.
Kình địch của Liverpool Football Club
Cùng Bóng Đá Thể Thao điểm qua những kình địch huyền thoại trong mắt Liverpool, những đội bóng đã tạo nên vô số trận cầu kinh điển và những câu chuyện bên lề hấp dẫn.
Everton
Kình địch lớn nhất của Liverpool chính là người hàng xóm Everton, tạo nên những trận derby Merseyside đầy kịch tính và hấp dẫn. Mối quan hệ giữa hai đội bóng này khởi nguồn từ cuộc chia ly đầy tranh cãi vào cuối thế kỷ 19, khi Liverpool được thành lập sau khi Everton chuyển đến Goodison Park. Derby Merseyside luôn thu hút sự chú ý với khán đài chật kín khán giả và những màn so tài nảy lửa. Tuy nhiên, trận derby này cũng được biết đến với sự “thân thiện” khi không có sự phân chia cổ động viên hai đội.
Manchester United
Bên cạnh Everton, Liverpool còn có mối kình địch lâu đời với Manchester United. Sự ganh đua giữa hai đội bóng xuất phát từ thành công của cả hai và sự cạnh tranh giữa hai thành phố Liverpool và Manchester từ thời kỳ cách mạng công nghiệp. Mặc dù cả hai đều sở hữu bộ sưu tập danh hiệu đồ sộ, nhưng hiếm khi họ cùng thành công trong cùng một thời điểm. Liverpool thống trị những năm 1970-1980, trong khi Manchester United vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên Premier League.
Quyền sở hữu và tài chính của câu lạc bộ Liverpool
Lịch sử sở hữu Liverpool trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm. John Houlding, người sáng lập câu lạc bộ, là chủ tịch đầu tiên từ năm 1892 đến 1904. Sau đó, vị trí này được chuyển giao cho John McKenna, người sau này trở thành chủ tịch của giải bóng đá vô địch Anh. Năm 1973, John Smith tiếp quản và dẫn dắt Liverpool trong giai đoạn thành công rực rỡ nhất. David Moores, người có gia đình sở hữu Liverpool trong hơn 50 năm, trở thành chủ tịch vào năm 1990.
Năm 2007, Moores bán Liverpool cho hai doanh nhân Mỹ, George Gillett và Tom Hicks, với giá 218,9 triệu bảng. Tuy nhiên, sự bất đồng giữa hai người này cùng với áp lực từ người hâm mộ khiến họ phải rao bán câu lạc bộ. Năm 2010, Fenway Sports Group mua lại Liverpool với giá 300 triệu bảng, chấm dứt giai đoạn bất ổn.
Liverpool được xem là một thương hiệu toàn cầu với giá trị lớn. Năm 2010, giá trị thương hiệu của câu lạc bộ được định giá 141 triệu bảng. Tạp chí Forbes cũng xếp Liverpool là đội bóng có giá trị thứ 6 thế giới, với giá trị ước tính khoảng 832 triệu đô la. Doanh thu của Liverpool cũng rất ấn tượng, được xếp hạng thứ 8 trong Deloitte Football Money League.
Thành tích mà CLB Liverpool đạt được
Liverpool, một trong những biểu tượng bóng đá của nước Anh, đã khẳng định vị thế của mình bằng một lịch sử hào hùng và bảng thành tích đáng nể. Từ những danh hiệu đầu tiên ở đầu thế kỷ 20, The Kop đã không ngừng phát triển và trở thành một thế lực thống trị bóng đá Anh và châu Âu. Đặc biệt, thập niên 80 là giai đoạn hoàng kim của Liverpool với hàng loạt danh hiệu quốc nội và châu lục, trong đó nổi bật là cú ăn hai FA Cup và League Cup năm 1986 và hai cú ăn ba lịch sử vào các năm 1977 và 1984.
Không chỉ thống trị các giải đấu trong nước, Liverpool còn là “Vua đấu cúp” của nước Anh với khả năng giành được nhiều danh hiệu trong một mùa giải. Thành tích này đã giúp đội bóng có vị trí trung bình cao nhất trong bảng xếp hạng suốt nhiều thập kỷ, khẳng định sự ổn định và đẳng cấp hàng đầu.
Bước sang thế kỷ 21, Liverpool tiếp tục viết thêm những trang sử hào hùng. Chiến thắng ở Champions League năm 2019 đã đưa đội bóng lên một tầm cao mới, củng cố vị thế là câu lạc bộ Anh giàu thành tích nhất châu Âu với 6 lần vô địch. Thêm vào đó, cú ăn ba danh hiệu cấp độ châu lục vào năm đó đã khẳng định sự thống trị của Liverpool trên trường quốc tế.
Với một lịch sử lâu đời và những thành tích đáng nể, Liverpool chính là một biểu tượng văn hóa của nước Anh. Đội bóng đã để lại dấu ấn sâu đậm của người hâm mộ cả thế giới.
Danh hiệu chính thức mà câu lạc bộ Liverpool đạt được
Liverpool Football Club là một trong những câu lạc bộ bóng đá thành công nhất và giàu truyền thống nhất thế giới. Với lịch sử lâu đời và những thành tích đáng nể, The Kop đã khẳng định vị thế là một trong những biểu tượng của bóng đá Anh.
Đế chế bóng đá trong nước
- Vô địch quốc gia: Liverpool đã 19 lần lên ngôi vô địch giải đấu cao nhất nước Anh, một con số đáng mơ ước đối với bất kỳ đội bóng nào. Những danh hiệu này trải dài qua nhiều thập kỷ, chứng tỏ sự thống trị của đội bóng ở giải đấu trong nước.
- Các cúp quốc nội: Ngoài vô địch quốc gia, Liverpool còn sở hữu một bộ sưu tập các danh hiệu cúp khác vô cùng ấn tượng, bao gồm:
- 8 lần vô địch Cúp FA
- Kỷ lục 10 lần vô địch Cúp Liên đoàn Anh
- 16 lần vô địch Siêu cúp Anh
- Cú ăn hai và ăn ba: Liverpool đã nhiều lần giành được hai hoặc ba danh hiệu trong một mùa giải, một thành tích mà không phải đội bóng nào cũng làm được. Đáng chú ý nhất là cú ăn ba lịch sử vào năm 1984 và 2001.
Bá chủ châu Âu
- Cúp C1/Champions League: Với 6 lần vô địch, Liverpool là đội bóng Anh thành công nhất ở đấu trường châu Âu. Những chiến thắng vang dội tại Champions League đã đưa tên tuổi của đội bóng vươn tầm thế giới.
- Các danh hiệu châu Âu khác: Ngoài Champions League, Liverpool còn 3 lần vô địch Cúp UEFA và 4 lần vô địch Siêu cúp châu Âu.
- FIFA Club World Cup: Chiến thắng tại FIFA Club World Cup năm 2019 đã khẳng định vị thế số một của Liverpool trên toàn cầu.
Danh sách cầu thủ và số áo câu lạc bộ Liverpool mùa giải 2023/2024
Tính đến ngày 7 tháng 7 năm 2024
Số | VT | Cầu thủ |
---|---|---|
1 | TM | Alisson Becker |
2 | HV | Joe Gomez |
3 | TV | Endo Wataru |
4 | HV | Virgil van Dijk (đội trưởng) |
5 | HV | Ibrahima Konaté |
7 | TĐ | Luis Díaz |
8 | TV | Dominik Szoboszlai |
9 | TĐ | Darwin Núñez |
10 | TV | Alexis Mac Allister |
11 | TĐ | Mohamed Salah |
17 | TV | Curtis Jones |
18 | TĐ | Cody Gakpo |
19 | TV | Harvey Elliott |
20 | TĐ | Diogo Jota |
21 | HV | Kostas Tsimikas |
26 | HV | Andrew Robertson |
28 | TĐ | Fábio Carvalho |
38 | TV | Ryan Gravenberch |
43 | TV | Stefan Bajcetic |
45 | TM | Marcelo Pitaluga |
46 | HV | Rhys Williams |
47 | HV | Nat Phillips |
50 | TĐ | Ben Doak |
62 | TM | Caoimhín Kelleher |
66 | HV | Trent Alexander-Arnold (đội phó) |
72 | HV | Sepp van den Berg |
78 | HV | Jarell Quansah |
84 | HV | Conor Bradley |
Câu lạc bộ Liverpool, với bề dày lịch sử và những thành tích đáng ngưỡng mộ, đã khẳng định vị thế vững chắc trong làng túc cầu thế giới. Hành trình của “Lữ đoàn đỏ” là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai yêu bóng đá, về sự kiên trì, bản lĩnh và khát khao vươn tới đỉnh cao. Bóng Đá Thể Thao hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đọc đã có cái nhìn rõ nét hơn về lịch sử và hành trình phát triển đầy cảm xúc của CLB Liverpool, từ đó thêm yêu mến và trân trọng đội bóng giàu truyền thống này.